पारंपारिक शेतीतून यांत्रिक शेतीकडे बदल – काळ्या हुलग्याचे आणि तांबड्या हुलग्याचे ऐतिहासिक महत्त्व

किल्लेमच्छिंद्रगड : - किल्लेमच्छिंद्रगड मध्ये पारंपारिक शेतीच्या यांत्रिकरणाने शेतकऱ्यांच्या जीवनशैलीत मोठा बदल घडवून आणला आहे. यांत्रिक शेतीच्या युगाने बैलाच्या भरड्याला मागे टाकले असून, काळा हुलगा आणि तांबडा हुलगा या पारंपारिक घटकांचा वापर कमी झाला आहे. कधीकाळी बैलाच्या दावणीला तांबड्या हुलग्याच्या माडग्याचा वापर केल्याने शरीर निरोगी राहायचं, तसेच काळ्या हुलग्याच्या भरड्यामुळे बैलाची ताकद वाढायची. पण आता ट्रॅक्टरच्या वर्चस्वामुळे बैल आणि त्यांच्याशी संबंधित शेती पद्धती हद्दपार होत चालल्या आहेत. सत्तर-ऐंशीच्या दशकात शेतकऱ्यांच्या दारी बैलजोडी असायच्या आणि त्या बैलांनाही माडग्याची आवश्यकता असायची. कालांतराने शेतकरी सोयाबीन, ऊस आणि इतर नगदी पिकांकडे वळले, ज्यामुळे बैलांच्या शेतीला मागे पडले आणि यांत्रिक शेती सुरू झाली. कालपरत्वे काळा हुलगा आणि तांबडा हुलग्याचे उत्पादन कमी झाले, ज्याचा परिणाम शरीराच्या कष्टप्रद कार्यावर होऊ लागला. आषाढ-श्रावण महिन्यातील पाऊसकाळात तांबड्या हुलग्याचे माडगे शेतकऱ्यांसाठी औषध म्हणून उपयोगी पडत. पण आजकाल त्या पारंपारिक उपायांची सापडणे दुर्लभ झाली आहे. शेतकऱ्यांच्या दारी बैलाऐवजी ट्रॅक्टर दिसत आहेत आणि त्यामुळे शेतकऱ्यांच्या जीवनशैलीतील जुने आरोग्यवर्धक उपाय नष्ट होत आहेत.