जीएसटी २.० वाद : कागदावरील कर वाढल्याने पुस्तके-वह्या महागणार, शिक्षणावर वाढणार आर्थिक ओझे

नवी दिल्ली | २६ सप्टेंबर २०२५
जीएसटी २.० लागू झाल्यानंतर बाजारात ग्राहक वस्तूंवर करकपात झाली असली तरी शिक्षणाशी निगडित महत्त्वाचा घटक कागद मात्र अधिक महाग झाला आहे.

करवाढीचा परिणाम

  • कागद आणि पेपरबोर्डवरील जीएसटी १२% वरून १८% करण्यात आला आहे.
  • वह्या, पुस्तके आणि शालेय साहित्याच्या छपाईचा खर्च वाढणार आहे.
  • इंडियन पेपर मॅन्युफॅक्चरर्स असोसिएशन (IPMA) चा इशारा – ग्राहकांना वाढीव किमतींचा बोजा सहन करावा लागणार.

शिक्षण क्षेत्रावर परिणाम

IPMA अध्यक्ष पवन अग्रवाल म्हणाले :
श्रीमंत लोक वह्या-पुस्तके विकत घेऊ शकतील, पण गरीब कुटुंबातील मुलांचे शिक्षण महागेल. काही मुलांचे तर शिक्षणही सुटण्याची भीती आहे.”

उलटसुलट कर धोरण

  • पेपरपासून बनवलेल्या बॉक्स व बॅग्सवरील जीएसटी १२% वरून ५% करण्यात आला.
  • पण त्यासाठी लागणाऱ्या मुख्य कच्च्या मालावर म्हणजेच पेपर व पेपरबोर्डवर १८% कर लावला गेला.
  • MSMEs वर मोठा परिणाम – ५०० कोटींपेक्षा जास्त वर्किंग कॅपिटल अडकणार, वारंवार रिफंडसाठी धाव घ्यावी लागणार.

व्यापक परिणाम

कागद हा फक्त शिक्षणासाठी नाही तर खाद्यपदार्थ, औषधे व FMCG पॅकेजिंगसाठीही अत्यावश्यक आहे. कागदावरील जीएसटी वाढल्याने या सर्व वस्तूंच्या किमती वाढण्याची शक्यता आहे.

हायलाइट्स

  • जीएसटी २.० मध्ये कागदावरील कर १२% वरून १८%
  • पुस्तके, वह्या आणि छपाई खर्च वाढणार
  • IPMA ने शिक्षण महाग होण्याचा इशारा दिला
  • MSMEs वर मोठा आर्थिक ताण
  • खाद्यपदार्थ, औषधे, FMCG उत्पादनांच्या किमती वाढण्याची शक्यता